NEWS

- Zapowiedzi

Szarańcza, Jedynaczek i Goździkowy Król

Na przełomie stycznia i lutego ukażą się dodruki trzech książek Pawła Chmielewskiego o historii polskiego komiksu.
Kolacja u Jedynaczka. Franciszek Kostrzewski – pionier polskiego komiksu prasowego. Dinner at Jedynaczek's. Franciszek Kostrzewski – a pioneer of polish press comics

Kolacja u Jedynaczka. Franciszek Kostrzewski – pionier polskiego komiksu prasowego. Dinner at Jedynaczek's. Franciszek Kostrzewski – a pioneer of polish press comics

Autor: Paweł Chmielewski
Okładka: Tomasz Łukaszczyk
Wydanie: I
Data wydania: Październik 2022
Tłumaczenie: Emmanuella Robak
Druk: czarno-biały
Oprawa: miękka
Format: 210x275 mm
Stron: 168
Cena: 50,00 zł
Wydawnictwo: Stowarzyszenie Twórcze "Zenit"
ISBN: 978-83-952508-8-0

o pierwsza w naszym kraju syntetyczna monografia twórcy polskiego komiksu w XIX wieku. Od jego debiutu w 1859 r. „Historyą Jedynaczka w 32 obrazkach" na łamach „Tygodnika Illustrowanego" zaczynamy mówić o polskich narracjach komiksowych w rozumieniu prasowym, a sam gatunek historyjek obrazkowych (chociaż znany i tworzony już od wielu lat), zyskuje w Polsce całkiem nowy wymiar i charakter. „Kolacja u Jedynaczka" koncentruje się na dziele komiksowym oraz cyklach ilustracji publikowanych w licznych książkach przez Franciszka Kostrzewskiego. W tej monografii artysta to Kostrzewski-komiksiarz, Kostrzewski-ilustrator, nie zaś dość dobrze znany i opisany malarz krajobrazów i scen rodzajowych.

Twórca „Jedynaczka..." i 100 tysięcy innych rysunków ukazany zostaje nie tylko, jako twórca, który przez ponad 50 lat decydował o kształcie polskiej ilustracji prasowej (jako autor, którego naśladowano i któremu starano się sprzeciwić), ale również na tle epoki, rozwoju czasopism obrazkowych nad Wisłą, postaci redaktorów, wydawców, publicystów i innych rysowników.

Autor: Paweł Chmielewski, absolwent filologii polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, redaktor naczelny magazynu kulturalnego „Projektor". Publikował m.in. w „Zeszytach Komiksowych", „Studiach Sienkiewiczowskich", „Biurze Literackim", "Komiks i my", "Ha!art", „Nowym Napisie", „Biuletynie Rzeźby". Autor książek teoretycznoliterackich: „Słowacki w supermarkecie", „Słowacki w supermarkecie 2.0", „Słowacki w McDonaldzie", trzytomowej historii świętokrzyskiego komiksu „Nie tylko Yorgi", monografii: „Rozmaite gatunki szarańczy. Cykle ilustracyjne i formy komiksowe w polskiej prasie XIX wieku", „Na dworze Goździkowego Króla. Polskie formy komiksowe w kontekście europejskim od XV wieku do roku 1914" oraz współautor publikacji zbiorowych (m.in. „1000 filmów, które tworzą historię kina"). Scenarzysta kilkunastu komiksów (m.in. „12 prac Delty 800", „Delta 800: misja", „Paderewski w Białym Domu", „Przygody Władka"), redaktor antologii. Dwukrotny stypendysta Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Należy do Rady Programowej Muzeum Komiksu w Krakowie, organizuje Festiwal Komiksu i Narracji Obraz[k]owych – Kieleckie Prezentacje Komiksowe. Ostatnio opublikował dramat „Obywatel Szrajbman" z ilustracjami Jerzego Ozgi.

Wybrane fragmenty:

„Jeszcze wciąż słychać nieomal cynamonowe dźwięki, wzbijającego się w niebo, aż po dachy kamienic na Chłodnej i Lesznie, wibrujące nuty zaśpiewu kantora z wielkiej synagogi na Tłomackiej. W nieodłącznym cylindrze na głowie i palcie z bobrowym kołnierzem, pan radca sąsiaduje z wychudłym tragarzem, który przy odrobinie szczęścia ugotuje jutro zupę ze śledziowych łebków kupionych na Nalewkach. W całym mieście unosi się wszechobecny zapach błota, mydlin, gotowanych kartofli z kapustą, walczących z estrem lawendowego olejku wypływającym zza witryn ekskluzywnych magazynów mody, odorkiem piwa z podrzędnych trakierni, sprowadzanych z Berlina oraz Wiednia kolońskich wód i nie zawsze oryginalnych paryskich perfum. Ta woń miasta jak zawsze uderza w nozdrza i pozostaje w pamięci cudzoziemców. Tylko jeden artysta jest w stanie oddać w swych czarno-białych rysunkach tę kakofonię warszawskich zapachów, zmieszaną z dziesiątkami odmian szarości, burego brązu i żółcieni. To Franciszek Kostrzewski. "

„W 1865 r. w dość poważnym – czasem tylko rozświetlanym żartobliwym promyczkiem – tonie, dawna spółka autorska Kunicki (tekst) & Kostrzewski (rysunki), podejmuje bardzo niewygodny dla władz stolicy problem – oto metropolia dusząca się z braku mieszkań, oszustw najemców, pełna sprytnych pośredników, gdzie panują bajońskie ceny za odstępne i legiony przyjeżdżających za pracą, którzy gnieżdżą się w brudnych suterenach. To „Wędrówka po ulicach Warszawy za najmem mieszkania". (...) Rysunki i komiksy Kostrzewskiego dla współczesnych artyście pełniły rolę kronikarską, satyryczną, były rodzajem tego lustra przechadzającego się po gościńcu, w którym mieszkańcy Warszawy i okolicznych miejscowości, ziemianie guberni kieleckiej i podlaskiej – gdzie często bywał – mogli się przejrzeć. Dla badaczy obyczajów II poł. XIX w. są również doskonałym zwierciadłem, ale epoki, ukazującym poglądy, problemy, plotki, idee i fobie – to wszystko, co składa się na socjologiczny obraz społeczeństwa. Taką ilustracją – jak by się z pozoru wydawało - zbiorowej histerii i miejskiej legendy jest „Gorączka antitrychinowa" („Przegląd Ilustrowany", nr 341, 1866) w dwunastu rycinach. Na kolejnych rysunkach widzimy dręczonego koszmarami sennymi po zjedzeniu wieprzowiny mieszczucha, rozmowy panów w kawiarni na temat „trychniny", zatroskanych rodziców badających pod mikroskopem kawałek kiełbasy, wreszcie przekazywaną pokątnie plotkę o wytępieniu trychiny za pomocą... strychniny. Wszystko kończy – typowa dla Kostrzewskiego przewrotna pointa – szalony taniec kilkunastu świnek, uradowanych długim życiem."
Kolacja u Jedynaczka. Franciszek Kostrzewski – pionier polskiego komiksu prasowego. Dinner at Jedynaczek's. Franciszek Kostrzewski – a pioneer of polish press comics Kolacja u Jedynaczka. Franciszek Kostrzewski – pionier polskiego komiksu prasowego. Dinner at Jedynaczek's. Franciszek Kostrzewski – a pioneer of polish press comics Kolacja u Jedynaczka. Franciszek Kostrzewski – pionier polskiego komiksu prasowego. Dinner at Jedynaczek's. Franciszek Kostrzewski – a pioneer of polish press comics Kolacja u Jedynaczka. Franciszek Kostrzewski – pionier polskiego komiksu prasowego. Dinner at Jedynaczek's. Franciszek Kostrzewski – a pioneer of polish press comics Kolacja u Jedynaczka. Franciszek Kostrzewski – pionier polskiego komiksu prasowego. Dinner at Jedynaczek's. Franciszek Kostrzewski – a pioneer of polish press comics
Na dworze Goździkowego Króla. Polskie formy komiksowe w kontekście europejskim od XV wieku do roku 1914. Historia popularna

Na dworze Goździkowego Króla. Polskie formy komiksowe w kontekście europejskim od XV wieku do roku 1914. Historia popularna

Autor: Paweł Chmielewski
Okładka: Jerzy Ozga
Wydanie: II
Data wydania: Marzec 2022
Druk: kolor
Oprawa: miękka
Format: 210 x 275 mm
Stron: 500
Wydawnictwo: Stowarzyszenie Twórcze „Zenit”
ISBN: 978-83-952508-5-9
W lutym 2023 roku książka miała dodruk w cenie 150,00 zł.

„Na dworze Goździkowego Króla" z podtytułem „Polskie formy komiksowe w kontekście europejskim od XV wieku do roku 1914. Historia popularna" to monografia narracji obrazkowych – od schyłku średniowiecznego rękopiśmiennictwa i powstania pierwszych ksiąg drukowanych w Polsce (przede wszystkim w Krakowie i Gdańsku), aż do wybuchu I wojny światowej – ukazanych na tle najciekawszych zjawisk w dziedzinie rysunku, karykatury, książki ilustrowanej, komiksu i prasy w Europie – angielskich, niderlandzkich i włoskich plansz moralizatorsko-politycznych w epoce manieryzmu, brytyjskiej karykatury epoki georgiańskiej, prasy francuskiej, angielskiej i niemieckiej połowy XIX wieku, wreszcie wielkich nazwisk artystów, którzy wywarli ogromny wpływ na sztukę polskiego komiksu – Rodolphe'a Töpffera, Wilhelma Buscha, Jamesa Gillraya, Thomasa Rowlandsona, braci Cruikshanków, Caran d'Ache'a i innych oraz najważniejszych tytułów prasowych – „Punch", „The Illustrated London News", „Le Journal pour rire", „Le Chat Noir", „Northern Looking Glass", „Flegende Blatter".

To narracyjna opowieść o pisarzach, ilustratorach, drukarzach, wydawcach i finansistach, którzy poprzez historyjki rysunkowe usiłowali objaśniać świat i bawić czytelników. To również dzieje ewolucji techniki, idei oraz gatunków literackich i prasowych, którym zawsze towarzyszyło opowiadanie obrazem oraz przegląd ponad pięćdziesięciu tytułów polskiej prasy ilustrowanej („Gabinet czytania", „Magazyn Powszechny", „Momus", „Motyl", „Muzeum Domowe", „Tygodnik Illustrowany", „Mucha", „Kłosy", „Wędrowiec", „Śmigus", „Faun", „Chochlik", „Świat", „Mrówka", „Szczutek", „Czarny Kot" i wiele, wiele innych) oraz twórczości najważniejszych autorów graficznych narracji w naszym kraju – Daniela Chodowieckiego, Jana Lewickiego, Artura Bartelsa, Franciszka Kostrzewskiego, Stanisława Lentza, braci Mucharskich i wielu innych.
Rozmaite gatunki szarańczy. Cykle ilustracyjne i formy komiksowe w polskiej prasie XIX wieku

Rozmaite gatunki szarańczy. Cykle ilustracyjne i formy komiksowe w polskiej prasie XIX wieku

Autor: Paweł Chmielewski
Okładka: Jerzy Ozga
Wydanie: II
Data wydania: Kwiecień 2022
Format: 210x275 mm
Stron: 262
Cena: 95,00 zł
Wydawnictwo: Stowarzyszenie Twórcze „Zenit”
188 ilustracji
W lutym 2023 roku książka miała dodruk w cenie 120,00 zł.

SPIS TREŚCI:
I. W cieniu rozkwitającego komiksu (William Hogarth i jego wpływ na polską sztukę komiksu * Daniel Chodowiecki * Michała Płońskiego „Niosący koszyki" * Baron Edward Rastawiecki i pierwszy leksykon sztuki)
II. Między nami Litwinami (Jan Rustem * Wydawnictwa Jana Kazimierza Wilczyńskiego i trzy komiksy Artura Bartelsa * Próby opisu nowego medium przez recenzentów * Czasopisma F. S. Dmochowskiego i „Magazyn Powszechny" * „Plejada polska")
III. Műnchhausen w krainie szalonych kadrów (Komiksowe „Pamiętniki" Paska według Jana Lewickiego * Juliusz Kossak w „Tygodniku Illustrowanym" * Komiksowe gadżety i pewien spektakl w Teatrze Narodowym)
IV. Pan wielu luster (Techniczna rewolucja Thomasa Bewicka * Ilustrowana prasa i komiksy we Francji, Niemczech i na Wyspach Brytyjskich oraz jej wpływ na polskie czasopisma)
V. Franciszek i czterdziestu rysowników (Początki prasowego imperium Józefa Ungra * „Wolne Żarty" * Debiut komiksowy Franciszka Kostrzewskiego oraz jego uczniowie i naśladowcy)
VI. Przypadki pewnej muchy w akwarium (Czasopisma satyryczne we Lwowie i Krakowie, „Mrówka", „Ananas", „Szczutek" i inne * „Wędrowiec" i komiksy europejskich mistrzów * Klasyka prozy i ilustracje na łamach „Biesiady Literackiej")
VII. Margines wolności i szaleństwa („Tygodnik Illustrowany" – formy komiksowe Gersona, Kossaka, Pillatich * Komiksowy reportaż * „Kłosy" – rozkwit i upadek prasowego giganta * Rewolucja treści i formy – komiksy w tygodniku „Mucha")

O KSIĄŻCE:
Lata 50. i 60. to początek „złotej ery" polskiego XIX-wiecznego komiksu prasowego, gdy artyści z Warszawy, Krakowa, Poznania i Lwowa stworzyli nowoczesny, ściśle związany ze światowymi trendami model prasy ilustrowanej, w którym jedną z najważniejszych ról odgrywały historyjki obrazkowe i cykle rysunkowe towarzyszące arcydziełom polskiej literatury. Źródłem inspiracji – dla wydawców i grafików – była angielska, francuska, wreszcie niemiecka prasa, która od ponad dwudziestu lat kształtowała obraz komiksu światowego. Polscy autorzy (publicyści oraz drukarze) nie tylko prenumerowali zachodnią prasę, ale zwiedzając Paryż, Londyn i Amsterdam, już ok. 1830 r. rozpoczęli budowę rynku prasowego, w którym coraz większą rolę odgrywa rysunek, źródła inspiracji szukając również w cyklach ilustracyjnych i książkach obrazkowych, publikowanych nad Wisłą już od schyłku oświecenia.
„Rozmaite gatunki..." to właśnie opowieść o inspiracjach, powstaniu pierwszych wydawnictw prasowych, o mniej lub bardziej znanych artystach (dokonania kilkudziesięciu przybliża publikacja), wydawcach i powstaniu oraz upadku pierwszych imperiów prasowych, rozwoju magazynów ilustrowanych i wydawanych nielicznie, pierwszych komiksowych albumach, o problemach z cenzurą, reakcjach czytelników, związkach niewielkich rysuneczków z literaturą i o próbach teoretycznego opisu komiksu w polskiej krytyce. Są w tej książce opisy pierwszych komiksowych gadżetów, stworzenia podstaw formalnych i technicznych, które wykorzystuje polskie środowisko komiksowe przez najbliższe stulecie, a wszystko to w odniesieniu do przemian społecznych, kulturowych i ekonomicznych XIX-wiecznej Polski.

O AUTORZE:
Paweł Chmielewski, absolwent filologii polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, redaktor naczelny magazynu kulturalnego „Projektor". Publikował m.in. w „Zeszytach Komiksowych", „Studiach Sienkiewiczowskich", „Biurze Literackim", "Komiks i my", "Ha!art.", „Nowym Napisie". Autor książek teoretycznoliterackich: „Słowacki w supermarkecie", „Słowacki w supermarkecie 2.0", „Słowacki w McDonaldzie", trzytomowej historii świętokrzyskiego komiksu „Nie tylko Yorgi"; monograficznej trylogii o historii europejskiego i polskiego komiksu: "Rozmaite gatunki szarańczy. Cykle ilustracyjne i formy komiksowe w polskiej prasie XIX wieku", "Na dworze Goździkowego Króla. Polskie formy komiksowe w kontekście europejskim od XV wieku do roku 1914"; (w przygotowaniu) "Harald idzie na wojnę. Od opowieści obrazkowych do komiksu w Europie i Polsce do 1918". Scenarzysta komiksów: „12 prac Delty 800", „Pułapka Gargancjana", „Delta 800 – misja", „Przygody Władka. Sezon pierwszy", „Paderewski w Białym Domu", „Kot w butach". Dwukrotny stypendysta Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Zasiada w Radzie Programowej Muzeum Komiksu w Krakowie. Organizuje festiwal Kieleckie Prezentacje Komiksowe.
Rozmaite gatunki szarańczy. Cykle ilustracyjne i formy komiksowe w polskiej prasie XIX wieku



[ljc]

Komentarze

-Jeszcze nie ma komentarzy-